Een goede zonnebrandcrème kiezen is een uitdaging. Je wilt een product dat goed beschermt tegen de zon, veilig is voor je gezondheid en ook nog eens niet schadelijk is voor het leven in de zee. De zonnecrème die je op je huid smeert, verdampt nu eenmaal niet in de lucht. Ze verdwijnt via je huid in je lichaam of komt in het water terecht waar ze ook vissen en koralen beïnvloedt. Daarom hoor je steeds vaker van koraalvriendelijke zonnebrand. Hoe weet je of jouw zonnebrand milieuvriendelijk is en waar moet je op letten als je zonbescherming koopt?
Chemische filters versus minerale filters
Een groot deel van het aanbod aan zonnebrand kan je al schrappen door te kiezen voor minerale of fysische filters. Dit zijn natuurlijke stoffen die een laagje op je huid leggen dat UV-stralen weerkaatst.
Minerale of fysische filters zijn doorgaans veiliger. Het enige nadeel van minerale filters is dat ze een witte waas op je huid geven. Dit maakt dat mensen wat terughoudender zijn om deze producten te gebruiken.
Verschillende merken hebben hier wel een oplossing voor gevonden. Ze verknippen de minerale filters zoals zinkoxide of titanium dioxide in kleine stukjes of nanodeeltjes. Dit vermindert de witte waas, maar langs de andere kant kunnen de nanodeeltjes wél weer door de huid in het lichaam dringen. Om dit te voorkomen, worden de nanodeeltjes soms gecoat of van een doorzichtig laagje voorzien, wat de deeltjes groter maakt. Bij aanraking met het oppervlaktewater komt deze coating echter los en kunnen de deeltjes alsnog in koraalriffen sijpelen. Zoek dus best naar zonneproducten met non nano of niet gecoate minerale filters.
Vermijd sowieso zonneproducten met veel titaniumdioxide. Deze minerale filter is niet biologisch afbreekbaar en blijkt in warm zeewater te reageren tot waterstofperoxide, wat schadelijk is voor alle zeeleven.
Niet elke zonnebrandcrème met minerale filters is dus ook meteen koraal- of milieuvriendelijk.
Wat doet zonnebrand met koraalriffen of het leven in de zee?
Heel veel zonnebrand verdwijnt via het (douche)water uiteindelijk in de zee. Zelfs als je niet aan zee op vakantie bent geweest! Net zoals chemische filters in ons lichaam voor problemen kunnen zorgen, hebben ze ook een negatief effect op vissen, koralen en alle leven in zee. En dat krijg je ooit terug op je eigen bord als je vis eet.
Chemische filters als oxybenzone en octinoxate tasten de afweer van het koraal aan. Koraalriffen zijn levende organismen. Als hun immuunsysteem verzwakt, zijn ze minder bestand tegen infecties, verontreiniging, temperatuurverschillen en verzuring van het zeewater.
Synthetische stoffen uit zonnebrand doen, bij aanraking met water, het koraal verbleken en zorgen ervoor dat riffen minder groeien of afsterven. Ze creëren zombie-achtige riffen waar niet veel leven meer mogelijk is.
Hawaii verbiedt daarom sinds 2021 het gebruik van zonnebrand met oxybenzone of octinoxate.
In Palau zijn crèmes met oxybenzone, octocrylene en 4-methyl-benzylidene camphor verboden.
Koraalvriendelijke of 'Reef Safe' zonnecrème mag dus géén oxybenzone (benzophenone-3) en octinoxate (ethylhexyl methoxycinnamate) bevatten, maar ook geen nanodeeltjes van zinkoxide of titaniumdioxide.
Waar op letten als je een koraalvriendelijke zonnebrand zoekt?
Kies zonbescherming met een onschuldige formule van biologische ingrediënten.
Lees de labels en vermijd:
- Oxybenzone
- Octinoxate
- Butyl methoxydibenzoylmethane
- Phenylbenzimidazole sulfonic acid
- Benzophenone-3
- Octocrylene en
- Ethylhexyl methoxycinnamate
Maar let ook op:
- Linalool
- Limonene
- Benzyl alcohol
- Citronellol
- Benzyl silate
- Geraniol
Dit zijn geurstoffen en parfums die voor irritatie kunnen zorgen, in het bijzonder als je een gevoelige huid hebt.
Hoe zonnebrandcreme duurzaam gebruiken
- Naast het kiezen van de juiste zonnecrème kan je ook steevast kiezen om geen zonneproducten in sprays te gebruiken. Sprays lijken een praktische en kindvriendelijke optie, maar door het verstuiven, krijg je meer product binnen dan dat je gewoon crème op je huid smeert. Ook zou je met een spray eigenlijk te weinig product smeren om voldoende beschermd te zijn tegen UV-stralen.
Wil je toch een spray gebruiken, doe hem dan binnenshuis al op en ga niet staan sprayen op het strand. Op die manier komt er meer product op het strand en in zee terecht.
- Smeer voldoende. Een dikke laag zonnemelk is overbodig, maar zorg wel dat je je zonnebrand goed uitsmeert. Vergeet ook je neusbrug, oren, oogleden, handen en voeten en de achterkant van je benen niet.
- Blijf op het heetst van de dag uit de zon (tussen 11 en 15u) en draag ook een zonnebril en/of hoed als extra bescherming.
- Denk ook eens aan zonbeschermende kleding. Zeker voor kinderen is zo'n UV-shirt of zwempakje een oplossing. En het scheelt weer een paar armen en een rug die je niet moet insmeren bij je kleine spring-in-'t-veld. Â
- Kijk ook eens of de verpakking van je zonneproducten ecologisch is. Het merendeel zit nog in plastic flessen. Gelukkig zie je ook hier meer duurzame en ecologische verpakkingen zoals zonnebrand sticks in een kartonnen koker of crèmes in aluminium potjes.
Steeds meer goede zonneproducten
Het aanbod aan zonneproducten is heel groot , maar evolueert ook steeds. Zo zijn er al producten met nieuwe synthetische filters zoals Tinosorb S, Tinosorb M, Tinosorb A2B of Uvinul A Plus die niet hormoonverstorend werken en wel een veilige optie blijken voor zowel je gezondheid als het leven in zee.
